Znaczenie cynku w utrzymaniu zdrowia prostaty

Nowotwór prostaty to druga najczęstsza przyczyna zgonów wśród mężczyzn.¹

Naukowcy przedstawili dane ujawniające, że cynk odgrywa aktywną rolę w utrzymaniu zdrowia prostaty. Komórki prostaty gromadzą więcej cynku, niż komórki jakiejkolwiek innej części organizmu.^2-5 Badania wykazują, że obecność cynku w organizmie pomaga zahamować wzrost guza nowotworowego, zwłaszcza prostaty.^6,7

Cynk jest pierwiastkiem, niezbędnym dla wielu procesów biologicznych zachodzących w organizmie. Wszystkie komórki wymagają pewnej ilości cynku.^3,4 Od lat toczy się debata na temat tego, czy populacje, które spożywają więcej cynku, są chronione przed nowotworem prostaty. Poziomy cynku we krwi mogą jednak nie odzwierciedlać dokładnie poziomów cynku w tkance prostaty.^8,9

Wiele badań wskazuje jednak na specyficzne mechanizmy, dzięki którym cynk działa jako supresor guza, zmieniając biologię komórek prostaty tak, aby zmniejszyć prawdopodobieństwo, że ulegną one złośliwej transformacji. Zredukowana zostaje również zdolność ich namnażania się i przeżycia jako komórki nowotworowe.^6,7

W tym artykule dowiesz się, jak ważne jest utrzymanie optymalnego poziomu cynku, wspomagającego zdrową prostatę.

Niski poziom cynku w komórkach nowotworu prostaty

Cynk jest silnym środkiem hamującym rozwój nowotworów. Naukowcy odkryli wyspecjalizowane białko transportowe, które umożliwia utrzymanie szczytowych poziomów cynku w tkance prostaty.^7,10

Aby w pełni zrozumieć, jak cynk zapobiega nowotworowi prostaty, należy przeanalizować funkcję samego gruczołu krokowego. Trzeba pamiętać, że gruczoł krokowy jest ważny dla funkcji rozrodczych u mężczyzn. Gruczoł krokowy wydziela płyn sterczowy, który w czasie wytrysku miesza się z plemnikami i wydzielinami z pęcherzyków nasiennych. Płyn sterczowy stanowi około 30% objętości nasienia. Alkalizuje on płyn nasienny co jest niezbędne w warunkach kwaśnego pH panujących w pochwie. Dzięki temu plemniki mogą przeżyć wystarczająco długo, aby dostać się do macicy.^11,12

Większość płynu sterczowego jest wytwarzana i wydzielana w części obwodowej w pobliżu torebki gruczołu krokowego. W tej właśnie części gruczołu krokowego najczęściej lokalizują się nowotwory prostaty.⁸ Komórki w części obwodowej stercza są wysoce wyspecjalizowane do gromadzenia cynku, dlatego też tkanka prostaty zawiera cynk w ilości 10 do 15 razy większej niż inne tkanki.⁸

Aby gromadzić tak wysokie poziomy cynku, komórki części obwodowej prostaty wyposażone są w wyspecjalizowane białko transportujące cynk o nazwie ZIP1.¹³ ZIP1 pobiera duże ilości cynku z krwi, który jest następnie wykorzystywany w komórkach prostaty do blokowania utleniania cytrynianu.^6,7,10,14

Wykazano, że wysoki poziom cynku w gruczole krokowym jest istotnym czynnikiem w zapobieganiu inicjacji nowotworu w komórkach prostaty. Cynk w wysokich stężeniach jest toksyczny dla większości ludzkich komórek ¹⁵, ale dzięki mechanizmowi koncentracji cynku, komórki części obwodowej prostaty są odporne na toksyczne działanie cynku, co w efekcie chroni przed nowotworami prostaty.⁶

Stwierdzono, że cynk wywiera silne działanie hamujące rozwój nowotworów. Po pierwsze, cynk „włącza” zaprogramowany mechanizm śmierci komórki zwany apoptozą. Apoptoza jest jednym z głównych mechanizmów samoobrony organizmu, powodującym śmierć komórek, gdy nie są one już potrzebne lub gdy mogą spowodować uszkodzenia. Cynk hamuje również migrację komórek i inwazję do innych tkanek, co jest charakterystyczne dla komórek nowotworowych.⁶

Komórki nowotworu prostaty mają znacznie obniżone stężenie cynku. Jest to spowodowane ich niezdolnością do akumulacji jonów metali w sposób taki, w jaki robi to zdrowa tkanka prostaty.^6,16
Przeprowadzone niedawno podsumowanie badań zawartości cynku w zdrowej i nowotworowej tkance prostaty wykazało znaczący, bo aż 68% spadek poziomu cynku w zmienionych nowotworowo gruczołach prostaty w porównaniu z gruczołami prostaty pozbawionymi komórek nowotworowych.⁶ Ponadto, obecne w nowotworowej tkance gruczołu krokowego guzki wykazują znacznie niższy poziom cynku, niż w sąsiedniej, zdrowej tkance prostaty.¹⁷ Zaobserwowano, że objęta nowotworem tkanka prostaty nie wykazuje wysokiego poziomu cynku typowego dla tkanki zdrowej.⁶

W ten sposób komórki nowotworu prostaty tracą zdolność do gromadzenia cynku. Innymi słowy, wysoka kumulacja cynku jest niemożliwa w komórkach nowotworowych.⁶ Rozumiejąc związek cynku z nowotworem prostaty, możemy wykorzystać nowe możliwości naturalnej profilaktyki nowotworów prostaty.¹⁰ Przeanalizujemy teraz dane badawcze na ten temat.

Badania ujawniają chroniące przed nowotworem prostaty działanie cynku

Podczas gdy wcześniejsze badania nie wykazały przekonujących związków między cynkiem a nowotworem prostaty, to najnowsze, starannie zaprojektowane badania ujawniają dość znaczne ochronne działanie cynku.

Po pierwsze, wykazano, że poziom cynku we krwi jest obniżony w wielu rodzajach nowotworów, w tym w przypadku nowotworu płuc, głowy i szyi, piersi, żołądka, przełyku i prostaty, podczas gdy podwyższenie poziomu cynku nie jest obserwowane w żadnym typie nowotworu.^18,19

Po drugie, niektóre badania dotyczące spożycia cynku z diety lub suplementów sugerują znaczną ochronę, zwłaszcza przed bardziej zaawansowanymi nowotworami prostaty, które są przyczyną największej śmiertelności.

W jednym z badań, podczas gdy średnie spożycie dodatkowego cynku nie było związane ze zmniejszeniem ogólnego ryzyka nowotworu prostaty, to u mężczyzn którzy codziennie suplementowali ponad 15 mg cynku, odnotowano 66% zmniejszenie ryzyka zachorowania na zaawansowanego raka prostaty.²⁰
Inne badanie wykazało, że wyższe spożycie cynku w diecie było związane z 36% redukcją ryzyka zgonu z powodu raka prostaty. U mężczyzn ze zdiagnozowanymi wcześniej guzami prostaty, redukcja ryzyka zgonu z powodu nowotworu wyniosła aż 76%.²¹

Po trzecie, badania nad zmianami zawartości cynku w wodach gruntowych i innych źródłach środowiskowych wykazują, że na obszarach geograficzne o niskiej zawartości cynku obserwuje się wyższe niż przeciętne wskaźniki nowotworu prostaty.²²

Ochronne działanie cynku w przypadku nowotworu prostaty

Przeprowadzone na szeroką skalę badania wskazują na znacznie mniejsze ryzyko raka prostaty, kiedy poziom cynku jest najwyższy. Dopiero całkiem niedawno nowe badania laboratoryjne dostarczyły informacji na temat tego, w jaki sposób suplementacja cynku może pomóc organizmowi w hamowaniu początkowego raka prostaty.

Jedno z badań wykazało, że u myszy zaprogramowanych genetycznie do zachorowania na raka prostaty wielkość guzów była zależna od spożycia cynku. Zwierzęta z najniższymi i najwyższymi poziomami cynku miały największe guzy, co sugeruje, że istnieje optymalny poziom spożycia cynku dla zapobiegania rakowi prostaty.⁷

Inne badanie, w którym szczury były narażone na działanie znanego chemicznego czynnika rakotwórczego prostaty, wykazało, że zwierzęta z dużą częstością występowania nowotworów miały niski poziom cynku, co jest zgodne z badaniami epidemiologicznymi u ludzi. Ponadto szczury, którym podano substancje rakotwórcze, wykazywały wysoki poziom markerów stresu oksydacyjnego i cząsteczek sygnałowych pro-nowotworowych. Jednak suplementacja cynkiem zastosowana u tych zwierząt odwróciła te negatywne skutki, co zostało uwidocznione także w wynikach badań mikroskopowych.

W badaniu ludzkich komórek raka prostaty, leczenie cynkiem znacznie zmniejszyło ekspresję cytokin prozapalnych (cząsteczek sygnałowych), o których wiadomo, że sprzyjają powstawaniu nowotworów^24.  Co więcej, leczenie cynkiem znacznie obniżyło także poziomy innych cząsteczek, których komórki nowotworowe używają do tworzenia nowych naczyń krwionośnych w celu odżywiania rosnących guzów. Cynk spowodował także zmniejszenie ilości białek, które sprzyjają inwazji i rozprzestrzenianiu się nowotworów.²⁴

Jak wcześniej wspomniano, cynk wspomaga apoptozę komórek nowotworowych. W badaniu z 2013 roku wykazano, że cynk może uwrażliwić komórki raka prostaty na działanie sorafenibu, środka do chemioterapii, który wyzwala apoptozę komórek nowotworowych, wykazując potencjalne addytywne działanie chemioterapii.²⁵

Resweratrol prawdopodobnie może być używany jako środek zwiększający akumulację cynku w tkance prostaty.²⁶ Jeśli zostanie to potwierdzone w dalszych badaniach, to może okazać się że ta unikalna kombinacja składników odżywczych będzie zdolna przywrócić normalny, zdrowy poziom cynku, nawet we wczesnych stadiach nowotworów, w komórkach, które już zaczęły tracić zdolność koncentracji cynku.

Wydaje się, że suplementacja cynku przynosi starzejącym się mężczyznom niekwestionowane korzyści zdrowotne dla układu odpornościowego oraz dla gruczołu krokowego. Badanie z 2009 roku wykazało, że ryzyko zaawansowanego raka prostaty (miejscowo inwazyjna lub odległa choroba przerzutowa) znacznie zmniejszyło się przy suplementacji cynkiem powyżej 15 mg dziennie przez okres 10 lat.²⁰ Badanie z 2007 roku wykazało natomiast, że cynk w dawce 45 mg dziennie zmniejszył częstość występowania wszystkich zakażeń, w tym zakażeń układu oddechowego, u osób starszych²⁷. Przy dawce 80 mg na dobę, cynk zmniejszał ogólną liczbę zgonów o 27%. ²⁸ Jednak bardzo wysokie poziomy spożycia cynku, powyżej 100 mg dziennie przez długi czas (przewlekłe spożycie) mogą zwiększać ryzyko zaawansowanej choroby prostaty.³¹

Należy pamiętać, że jeśli długotrwale stosujemy więcej niż 50 mg cynku dziennie to należy również przyjąć 2 mg miedzi, aby zapobiec niedoborowi miedzi.²⁹

Podsumowanie

Nowotwór prostaty pozostaje poważnym zagrożeniem dla życia mężczyzn w wieku powyżej średniego. Na szczęście, nowotwór prostaty rozwija się powoli, co umożliwia wczesne podjęcie interwencji.

Zdrowa tkanka prostaty zawiera najwyższe stężenia cynku ze wszystkich tkanek w organizmie. Komórki prostaty, wraz z wiekiem, tracą natomiast zdolność selektywnego pobierania i magazynowania cynku. Obecnie jest oczywiste, że cynk w diecie działa antynowotworowo, chroni komórki przed karcynogenezą prostaty, co wykazano w badaniach przedklinicznych.

Ostatnio przeprowadzone badania epidemiologiczne wykazują, że mężczyźni z wyższym poziomem cynku, pochodzącym z diety lub suplementów, są chronieni przed zaawansowanym rakiem prostaty. Badania pokazują, że pomiary cynku w tkance prostaty są ściśle skorelowane z ochroną przed agresywnymi nowotworami prostaty. Podstawowe badania laboratoryjne dostarczają dokładnych informacji o tym, jak cynk może wpływać na długi łańcuch zdarzeń, które prowadzą do rozwoju raka prostaty.

Optymalna suplementacja cynkiem mieści się w przedziale 30-85 mg dziennie.

Materiał wykorzystany za zgodą Life Extension. Wszelkie prawa zastrzeżone.