Melatonina

Według najnowszych badań naukowych, melatonina ma znacznie szersze zastosowania niż tylko wspomaganie snu. Ekscytujące badania wykazują, że wieloaspektowe działanie melatoniny może wspomóc walkę z rakiem i przedłużyć życie chorych. Ponadto melatonina chroni układ nerwowy przed chorobami neurodegeneracyjnymi - takimi jak  Alzheimer czy udar  i  zapobiega migrenom.

Melatonina jest wydzielana w szyszynce. Przez ponad ćwierć wieku naukowcy zaintrygowani byli działaniem melatoniny na fizjologiczny rytm organizm, który z kolei wpływa na zegar biologiczny mózgu.

Głównym czynnikiem wpływającym na melatoninę jest światło, hamuje ono wydzielanie tego hormonu. Brak światła (ciemność) wywołuje efekt odwrotny, pobudza szyszynkę do zwiększenia wydzielania melatoniny. Naturalny cykl produkcji melatoniny może ulegać zakłóceniom na skutek działania czynników takich jak starzenie się, leki czy ekspozycja na światło w nocy. Pomimo, że długotrwałe skutki zdrowotne zakłóconego wydzielania melatoniny nie są jeszcze w pełni poznane, to niektórzy naukowcy sugerują, że lata pracy nocnej mogą prowadzić do wielu działań niepożądanych, nawet nowotworu.

Na szczęście, równowagę naturalnego rytmu dobowego pomogą przywrócić suplementy zawierające melatoninę - tak ważny dla naturalnego rytmu dobowego hormon, który wesprze spokojny sen, zapewni prawidłowy rytm zegara biologicznego i pozwoli nam cieszyć się zdrowiem przez długie lata.

Melatonina to wytwarzany przez organizm, silny przeciwutleniacz o szerokim spektrum działania. Chroni ona zarówno lipidy, jak i białka przed uszkodzeniem,  a także potrafi „wymiatać” niektóre z najbardziej niebezpiecznych wolnych rodników z organizmu - w tym rodniki hydroksylowe i nadtlenek wodoru. W przeciwieństwie do innych przeciwutleniaczy, melatonina łatwo przenika do wszystkich komórek, przekracza barierę krew-mózg i chroni bardzo wrażliwy organ jakim jest mózg.¹

Niestety, wraz z wiekiem poziom naturalnie wytwarzanej w organizmie melatoniny ulega redukcji, w efekcie czego, u osób w podeszłym wieku występuje brak dostatecznej ochrony przed stresem oksydacyjnym a szczególnie przed chorobami neurodegeneracyjnymi.¹ Uzupełniająca suplementacja melatoniną może uchronić osoby w podeszłym wieku przed niektórymi najbardziej niszczycielskimi zaburzeniami związanymi ze starzeniem, takimi jak Alzheimer, Parkinson czy udar mózgu.

Szczególnie niski poziom melatoniny obserwuje się u pacjentów z  Alzheimerem. Niemal połowa pacjentów dotkniętych tym schorzeniem cierpi na zaburzenia rytmu dobowego, zaburzenia snu i czuwania. W porze wieczornej, u pacjentów zaobserwowano zwiększone pobudzenie, splątanie i inne objawy towarzyszące Alzheimerowi.² Zdziwienia nie powinien budzić fakt, że uzupełniająca suplementacja melatoniną przynosi korzyści pacjentom dotkniętym Alzheimerem. U pacjentów zaobserwowano poprawę snu i zmniejszone nasilenie objawów typowych dla tego schorzenia występujących zwłaszcza w porze wieczornej. Prawdopodobnie, poprzez ochronę komórek mózgowych przed toksycznym białkiem beta-amyloidem² – melatonina spowalnia również pogarszanie się funkcji poznawczych u osób z chorobą Alzheimera.

Melatonina może też wspomagać pacjentów cierpiących na Parkinsona, ponieważ także w tym schorzeniu występuje obniżone wydzielanie tego hormonu. Ponadto, melatonina może poprawić jakość snu u dorosłych dotkniętych tym schorzeniem.

Podczas udaru, może dojść do dramatycznych i nieodwracalnych uszkodzeń mózgu. Wykorzystując zwierzęce modele udaru, naukowcy odkryli, że melatonina może w istotny sposób chronić przed uszkodzeniami związanymi z udarem i ich następstwami. Podawana podczas udaru melatonina ograniczała obszary uszkodzenia tkanki mózgowej, zmniejszała śmierć komórek mózgowych, redukowała deficyty behawioralne i liczbę zgonów związanych z udarem. Zaangażowani w te badania naukowcy uważają, że właściwości ochronne melatoniny wynikają z jej antyoksydacyjnego działania i zdolności „wymiatania” wolnych rodników. Naukowcy ci sugerują ponadto, że melatonina może okazać się bardzo skuteczna w leczeniu pacjentów z udarem.⁴

Melatonina może regulować podwyższone ciśnieniu krwi - jeden z głównych czynników ryzyka udaru. Wcześniejsze badania naukowe informowały o redukcji nocnego ciśnienia krwi u mężczyzn z nadciśnieniem przyjmujących melatoninę. Najnowsze badania potwierdzają te doniesienia również w odniesieniu do kobiet.⁵

W randomizowanym badaniu kontrolnym z podwójnie ślepą próbą i placebo - 18 kobiet (w wieku od 47 do 63 lat) z prawidłowym ciśnieniem krwi lub leczonym wysokim ciśnieniem krwi, przez 3 tygodnie, na godzinę przed snem, przyjmowało 3 mg melatoniny o przedłużonym uwalnianiu lub placebo. Pod koniec badania, przez 41 godzin, naukowcy rejestrowali ciśnienie krwi uczestniczek. Podczas gdy dzienne odczyty ciśnienia krwi pozostały niezmienione w porównaniu do placebo, to po zastosowanie melatoniny, nocne ciśnienie krwi ulegało znacznemu obniżeniu, bez zmiany częstości akcji serca. ⁶

Jednym z najważniejszych zastosowań melatoniny jest zwalczanie szerokiej gamy nowotworów, w tym nowotwory piersi i wątroby, niedrobnokomórkowy nowotwór płuca oraz przerzy do mózgu z guzków litych.⁷

U kobiet z nowotworem piersi z przerzutami, które nie zareagowały na tamoksyfen, po zastosowaniu u nich suplementu melatoniny (20 mg co wieczór) - zaobserwowano lepszą odpowiedź na chemioterapię. Ponad jedna czwarta badanych, u których spodziewano się szybkiego postępu choroby - zaczęła reagować na leczenie chemioterapią. Większość kobiet, po zastosowaniu suplementacji melatoniną, lepiej radziła sobie ze stanami lękowymi towarzyszącymi pacjentom onkologicznym.⁸ Badania laboratoryjne sugerują, że melatonina, poprzez hamowanie odpowiedzialnego za lokalną syntezę estrogenów - enzymu aromatazy - może wspomóc walkę z hormonozależnymi nowotworami piersi.^9,10

Najnowsze badania naukowe sugerują, że melatonina może być pomocna w walce z jednym z najczęstszych nowotworów złośliwych występującym u starzejących się mężczyzn - nowotworem prostaty. W warunkach laboratoryjnych, przeprowadzono testy na wrażliwych na androgeny i niewrażliwych na androgeny komórkach raka prostaty stosując farmakologiczne stężenia melatoniny. Po zastosowaniu melatoniny, liczba komórek rakowych uległa radykalnej redukcji, natomiast pozostałe komórki wykazywały cechy charakterystyczne dla zdrowych, nierakowych komórek (spowolnienie replikacji i zwiększenie różnicowania). Melatonina może być zatem bardzo pomocna w walce z nowotworem prostaty, niezależnie od tego, czy komórki nowotworowe są wrażliwe na hormony czy też nie.¹¹

Naukowcy przeprowadzili metaanalizę 10 randomizowanych badań kontrolowanych, w których badano wpływ melatoniny (samodzielnie lub jako leczenie uzupełniające) na pacjentów z różnymi rodzajami nowotworów. Suplementacja melatoniną zmniejszyła względne ryzyko zgonu w ciągu roku o imponujące 34% - niezależnie od rodzaju nowotworu lub dawki melatoniny. Co ważne, nie zgłoszono żadnych działań niepożądanych.¹²

Poza zwiększeniem przeżywalności osób z nowotworami, melatonina może również ograniczać toksyczność chemioterapii. Dwieście pięćdziesiąt osób poddawanych chemioterapii z powodu zaawansowanych nowotworów płuc, piersi, przewodu pokarmowego lub głowy i szyi otrzymało chemioterapię, samodzielnie lub w skojarzeniu z melatoniną (20 mg / dzień). Po roku, osoby u których zastosowano melatoninę wykazały wyższy wskaźnik przeżywalności oraz większą odporność na szereg efektów ubocznych związanych z zastosowaniem chemioterapii. Rzadziej występowało u nich także zmniejszenie liczby płytek krwi, działanie neurotoksyczne, uszkodzenie serca, owrzodzenie jamy ustnej i zmęczenie.¹

Obiecujące badanie naukowe sugeruje, że osoby cierpiące na migrenę, stosując melatoninę, mogą w znacznym stopniu ograniczyć częstotliwość i nasilenie objawów migrenowych. U 34 pacjentów cierpiących na migrenowe bóle głowy (29 kobiet i 5 mężczyzn), przez 3 miesiące stosowano dawkę 3 mg melatoniny na 30 minut przed snem. Z 32 pacjentów biorących udział w badaniu, ponad dwie trzecie zaobserwowało co najmniej 50% redukcję ilości ataków migrenowych w ciągu miesiąca. Ponadto zmniejszyła się też ich intensywność i czas trwania. Naukowcy uważają, że przeciwzapalne i antyoksydacyjne właściwości melatoniny przyczyniają się do łagodzenia migrenowych bólów głowy.¹⁴

Zapewnienie optymalnej ilości zdrowego, spokojnego snu jest absolutnie niezbędne dla zachowania zdrowia. Wielu z nas jednak miewa czasami problemy ze snem. Bezsenność spowodowana może być wieloma czynnikami: zbyt długą pracą czy częstymi podróżami, a także elementami zakłócającymi prawidłowy sen, takimi, jak na przykład częste oddawanie moczu czy stres. Osoby w podeszłym wieku mogą być szczególnie podatne na zaburzenia snu i częste budzenie się w nocy. Jest to spowodowane związanym z wiekiem, spadkiem poziomu melatoniny.¹⁵ Niezależnie od przyczyny bezsenności, Melatonina może wspomagać prawidłowy, zdrowy sen u niektórych osób.

Szerokie analizy naukowe ujawniły korzystne działanie melatoniny wpływające na poprawę snu. Analizując 15 opracowań naukowych dotyczących snu u zdrowych osób dorosłych, naukowcy zauważyli, że stosowanie melatoniny znacznie zmniejszało opóźnienie snu (czas potrzebny do zaśnięcia), jednocześnie zwiększając jego wydajność (czas spędzony na spaniu) i wydłużało całkowity czas snu.¹⁶

Mężczyźni z łagodnym powiększeniem gruczołu krokowego, z powodu częstego oddawania moczu w nocy, zwykle miewają problemy ze snem. Naukowcy z Wielkiej Brytanii odkryli, że melatonina może być skuteczna w rozwiązaniu tego problemu. Przez jeden miesiąc, u 20 mężczyzn w podeszłym wieku stosowano leczniczo 2 mg melatoniny dziennie. Mężczyźni biorący udział w badaniu zaobserwowali zmniejszoną potrzebę oddawania moczu w nocy i poprawę w porównaniu do okresu przed zastosowaniem melatoniny.¹⁵

Osoby pracujące na nocnej zmianie, mają często trudności z zaśnięciem w ciągu dnia, efektem czego jest chroniczne zmęczenie. Uzupełnianie niedoborów melatoniny pomogło poprawić długość i jakość snu w ciągu dnia u takich osób. Te spostrzeżenia ujawniają bardzo istotną właściwość melatoniny: hormon wywiera działanie nasenne (indukujące sen) i uspokajające (łagodzące niepokój), niezależnie od pory dnia.⁷

Podróżowanie do różnych stref czasowych często prowadzi do zmęczenia i bezsenności zwanej „jet lag”. Uzupełniająca suplementacja melatoniną może chronić przed tymi dokuczliwymi dolegliwościami, szczególnie podczas podróży do różnych stref czasowych. Melatonina reguluje rytm dobowy, pomagając tym samym łatwiej dostosować się do odmiennej strefy czasowej.⁷

Wnioski

Korzyści melatoniny jako czynnika wspomagającego prawidłowy sen są bardzo szerokie – od neuroprotekcyjnego działania po działanie antynowotworowe. Jej silne działanie antyoksydacyjne wzmacnia mózg i układ nerwowy, co z kolei pomaga zapobiegać związanym z wiekiem zaburzeniom neurodegeneracyjnym. Niewątpliwie, najbardziej ekscytujące jest działanie melatoniny w przypadku pacjentów onkologicznych – łagodzenie stanów lękowych a przede wszystkim wzrost przeżywalności takich pacjentów. Wreszcie, osoby cierpiące na migrenę - stosując melatoninę mogą ograniczyć częstotliwość oraz nasilenie ataków migrenowych, co niewątpliwie przekłada się na poprawę ich jakości życia.

Materiał wykorzystany za zgodą Life Extension. Wszelkie prawa zastrzeżone.