Redukcja okazjonalnego stresu

Wszyscy mierzymy się ze stresującymi sytuacjami, które wywołują uczucie napięcia i niepokoju.

Organizm posiada wbudowany mechanizm radzenia sobie ze stresem.

Jednak, gdy czynniki stresogenne utrzymują się to zdolności adaptacyjne jednostki zostają przekroczone, a sporadyczny stres może przekształcić się w stres przewlekły.[1]

Taki stres zwiększa ryzyko chorób układu sercowo-naczyniowego, zaburzeń układu odpornościowego i nasilenie stanu zapalnego.[1-3]

Aby poradzić sobie ze stresem ludzie czasami stosują leki przeciwlękowe, jednak leki te często powodują senność i mogą uzależniać.[4]

GABA (kwas gamma-aminomasłowy) to aminokwas działający uspokajająco na mózg.[5]

W badaniach z udziałem ludzi, pozyskiwany z fermentacji GABA znacząco obniżał wskaźniki stresu (w tym poziom kortyzolu w ślinie), wspomagał uczucie relaksu i spokoju bez efektu sedacji oraz poprawiał jakość snu.[6-10]

Niebezpieczny stres

Nawracający stres może mieć poważne konsekwencje dla zdrowia fizycznego i psychicznego. Mogą wówczas pojawić się zaburzenia odżywiania i snu, zaburzenia nastroju, upośledzenie funkcji poznawczych, zespół metaboliczny oraz podwyższony poziom hormonu stresu – kortyzolu.[1,2,11]

Przewlekle podwyższony poziom kortyzolu zwiększa z kolei ryzyko chorób przewlekłych. Ponadto, poprzez osłabienie odporności, nasilenie stanu zapalnego i zaburzenia metabolizmu, przyspiesza on proces starzenia [12]

Leki przeciwlękowe mogą łagodzić niektóre rodzaje stresu, ale często powodują one senność i mogą uzależniać.[4] Ponadto mogą nie być skuteczne w obniżaniu przewlekle podwyższonego poziomu kortyzolu, a to prowadzi do dalszych uszkodzeń związanych ze zbyt wysokim poziomem kortyzolu.

Jak GABA może pomóc

GABA (kwas gamma-aminomasłowy) to chemiczny przekaźnik wytwarzany przez mózg i rdzeń kręgowy. Występuje on również w niektórych owocach, warzywach i zbożach.[13]

Kortyzol pomaga organizmowi naturalnie radzić sobie ze stresem, łagodzi lęk i poprawia sen.[5,10,13]

GABA działa poprzez zmniejszenie reaktywności komórek nerwowych, utrzymując tym samym delikatną równowagę pomiędzy neurotransmisją pobudzającą a hamującą.[5]

Gdy sporadyczny stres nasila działanie pobudzające na komórki nerwowe, zwiększając ryzyko negatywnych skutków zdrowotnych, to GABA może wykazywać działanie ochronne, szybko zmniejszając lęk i przywracając uczucie relaksu.[5-9,14,15]

Zdolność organizmu do produkcji tego aminokwasu maleje wraz z wiekiem, a to może obniżać odporność na stres i jakość snu.[16] Doustne przyjmowanie GABA może temu zaradzić.

Nowatorska forma GABA

Naukowcy opracowali nowatprską metodę produkcji GABA poprzez fermentację z wykorzystaniem bakterii Lactobacillus. Proces ten zwiększa zawartość GABA w żywności i został również wykorzystany do opracowania suplementu diety.[13]

Naukowcy przeprowadzili serię badań klinicznych oceniających zdolność tej nowatorskiej formy GABA do wspierania odporności na stres oraz poprawy nastroju i snu.[6-10]

Ochrona przed stresem

W pierwszym badaniu 63 zdrowym, młodym dorosłym podano 100 mg GABA pochodzącego z fermentacji, a następnie wykonano serię zadań arytmetycznych i „wykrywania celu”. Wykonywali oni te same zadania wywołujące stres psychiczny w fazie placebo.[6]

Uczestnicy zostali ocenieni na podstawie aktywności fal mózgowych (EEG) i dwóch kwestionariuszy samooceny przed i po badaniu z udziałem stresu. W porównaniu z placebo, pochodzący z fermentacji GABA wykazał następujące działanie:[6]

• Poprawa EEG (aktywności fal mózgowych) po wykonaniu zadania i w 30 minut po wystąpieniu stresu. Wskazuje to na działanie ochronne w sytuacjach stresowych.

• Znacząca redukcja wyników w Profilu Nastroju i Wyników Aktywności-Wigor, co sugeruje redukcję odczuwania negatywnych stanów nastroju wywołanych stresem, takich jak napięcie i lęk.

W drugim badaniu, przed wykonaniem stresujących zadań arytmetycznych 12 zdrowym ochotnikom podano 10 gramów czekolady wzbogaconej 28 mg GABA pochodzącego z fermentacji. Wykonywali oni te same zadania w fazie placebo.

Zmienność rytmu serca (HRV) mierzono za pomocą elektrokardiogramu (EKG) w celu określenia poziomu reakcji „walcz lub uciekaj”.[7]

Pomiędzy 6,5 a 9,5 minutą po wykonaniu stresujących zadań, w porównaniu z placebo, grupa otrzymująca pochodzący z fermentacji GABA doświadczyła:[7]

• Przywrócenia reakcji „walcz lub uciekaj” – szybszego powrotu do poziomu wyjściowego HRV w porównaniu z placebo oraz

• Szybszego powrotu do poziomu wyjściowego uczucia relaksu w porównaniu z placebo po wykonaniu stresujących zadań arytmetycznych.

Powyższe sugeruje, że przyjmowanie GABA powoduje szybką regenerację organizmu po stresie, przywracając normalny, bardziej zrelaksowany stan fizjologiczny.

W trzecim badaniu, 9 osobom dorosłym, które zgłaszały codzienne występowanie chronicznego zmęczenia, przed wykonywaniem stresujących zadań arytmetycznych podawano 25 mg lub 50 mg pochodzącego z fermentacji GABA lub placebo.

Uczestników oceniano za pomocą Profilu Nastrojów (POMS), Skali Wzrokowo-Analogowej (VAS), poziomu chromograniny A w ślinie (markera, którego poziom wzrasta w odpowiedzi na stres psychosomatyczny) oraz poziomu kortyzolu w ślinie. Grupa, która otrzymywała 50 mg GABA, wykazała:[8]

• Mniejszy wzrost poziomu chromograniny A w ślinie, wskazujący na działanie ochronne przed stresem, oraz

• Około 20% niższy poziom kortyzolu w ślinie, wskazujący na obniżenie ogólnego poziomu stresu.

Oprócz ochrony przed stresem, GABA znacząco zmniejszyło również uczucie zmęczenia, co zmierzono za pomocą standardowych kwestionariuszy POMS i VAS.[8]

W czwartym badaniu udział wzięło ośmiu zdrowych ochotników z lękiem wysokości. Przed poinstruowaniem ich, aby przejść przez most wiszący dla pieszych, w celu wywołania stresującego doświadczenia, podano im 100 mg pochodzącego z fermentacji GABA. Uczestnicy wykonali to samo zadanie po otrzymaniu placebo.[9]

Badanie śliny oceniło poziom immunoglobuliny A (IgA), który jest zazwyczaj niższy u osób doświadczających większego odczuwanego stresu.[17] W porównaniu z placebo, pochodzący z fermentacji GABA zapobiegł spowodowanemu stresem spadkowi poziomu IgA w ślinie.[9]

Wymienione wcześniej cztery badania kliniczne wykazały, że pochodzący z fermentacji GABA wykazywał szybkie działanie ochronne w przypadku ostrego stresu.

Poprawa snu

W stresujących sytuacjach często pojawiają się problemy ze snem. Naukowcy przeprowadzili badanie z udziałem 10 zdrowych dorosłych z problemami ze snem.

Uczestnicy zostali losowo przydzieleni do grupy otrzymującej 100 mg pochodzącego z fermentacji GABA lub placebo na 30 minut przed snem przez tydzień, a następnie do grupy, która miała tydzień przerwy przed zmianą terapii. Osoby, które początkowo otrzymywały GABA, następnie przyjmowały placebo i odwrotnie.

W porównaniu z placebo, pochodzący z fermentacji GABA:[10]

• Skrócenie czasu potrzebnego do zaśnięcia o 50% (z 10 do 5 minut) mierzone za pomocą EEG,

• Wydłużenie całkowitego czasu snu NREM (również mierzonego za pomocą EEG) oraz

• Znaczna poprawa czuwania/braku senności (mierzonego za pomocą kwestionariusza).

Badania te wykazały, że sfermentowana GABA może poprawić jakość snu, nie wywołując senności.

Podsumowanie

Okazjonalny, nawracający stres obniża jakość życia i zwiększa ryzyko chorób przewlekłych.

W przeciwieństwie do leków przeciwlękowych, które mogą powodować senność, neuroprzekaźnik GABA obniża stres i sprzyja relaksacji bez wywoływania senności.

W badaniach z udziałem ludzi, pochodzący z fermentacji forma GABA bezpiecznie hamowała stres, szybko przywracała uczucie czujności i relaksu a także poprawiała jakość snu w nocy.

Materiał wykorzystano za zgodą Life Extension. Wszelkie prawa zastrzeżone.