Jak mikrobiom kontroluje Twoje zdrowie

Odkrycie ludzkiego mikrobiomu zmienia sposób postrzegania stanu zdrowia i choroby. Terminem mikrobiom określa się biliony żywych organizmów zamieszkujących ludzki organizm. W samych jelitach żyje szacunkowo około 100 bilionów mikroorganizmów (to nawet dziesięciokrotnie więcej niż liczba komórek tworzących organizm).

Pomimo, że dopiero zaczynamy rozumieć wpływ mikrobiomu na nasze zdrowie, to już wiemy że bakterie - ich różnorodność i równowaga - są ściśle powiązane zarówno z naszym zdrowiem jak i jego brakiem.[1]

Ponad 70% ludzkiego układu odpornościowego znajduje się w wyściółce jelit.[2]

W oparciu o te informacje naukowcy opracowali nowy rodzaj terapii prozdrowotnej: ukierunkowane kultury pożytecznych bakterii (probiotyków), dostosowane do przywracania równowagi mikrobiomom kiedy ta została wcześniej zaburzona.

Dysbioza czyli brak równowagi mikrobiomu

Mikrobiom może zostać zaburzony w wyniku stosowania złej diety, leków, niezdrowego stylu życia oraz toksyn. Zaburzenie równowagi mikrobiomu prowadzi do stanu, w którym stosunkowo niewielka liczba mikroorganizmów osiąga niezdrową dominację, często wypierając inne, pożyteczne mikroorganizmy.

Naukowcy określają taki stan dysbiozą.[3]

Brak równowagi mikrobiomu, w którym niektóre mikroorganizmy rozwijają się, a inne umierają, ma bezpośrednie powiązania z praktycznie każdym przewlekłym stanem chorobowym u ludzi.[4]

Istnieją mocne dowody na to, że różne stany dysbiozy jelit mogą powodować:

• Zaburzenia jelit (zespół jelita drażliwego, nieswoiste zapalenie jelit, rak jelita grubego)[5-7]

• Zaburzenia pracy mózgu (choroba Alzheimera, Parkinsona, autyzm)[8-10]

• Zaburzenia zdrowia psychicznego i nastroju (depresja, stany lękowe, schizofrenia)[11,12]

• Choroby serca i inne choroby układu krążenia (choroba wieńcowa, miażdżyca, wysokie ciśnienie krwi)[13-15]

• Zaburzenia metaboliczne (cukrzyca typu II, zespół metaboliczny)[16,17]

Istnieją równie przekonujące dane dotyczące dysbiozy mikrobiomu jamy ustnej i gardła, którą powiązano odpowiednio z próchnicą zębów, zapaleniem dziąseł/zapaleniem przyzębia oraz podatnością na infekcje dróg oddechowych i gardła.[18-23]

Probiotyki przywracają równowagę dysbiotycznego mikrobiomu

Co możemy zrobić, aby przywrócić niezwykle ważną równowagę dysbiotycznym mikrobiomom?

Typową reakcją medycyny głównego nurtu są środki farmaceutyczne. Z nielicznymi wyjątkami dotychczas nie udowodniono jednak skuteczności terapii lekowej w zaburzeniach związanych z mikrobiomem. Zabijanie bakterii antybiotykami to niczym użycie młota do zabicia muchy. Jest to o wiele bardziej destrukcyjne, niż skuteczne, zabija bowiem ogromną ilość pożytecznych bakterii tylko po to, by poradzić sobie z kilkoma szkodliwymi bakteriami.

Na szczęście, do zwalczania dysbiozy i przywracania równowagi mikrobiomu mamy coraz większy wybór pożytecznych bakterii zwanych probiotykami.

Bakterie probiotyczne pochodzą z populacji znanych pożytecznych mikroorganizmów, które wytwarzają określone związki wpływające korzystnie na zdrowie człowieka, a także pomagają utrzymać równowagę mikrobiomu poprzez eliminację nadmiernej ilości niepożądanych bakterii.

Od tysiącleci ludzie spożywają probiotyki w postaci sfermentowanej żywności takiej jak jogurt, ogórki kiszone czy kapusta kiszona.[24-27]

W ciągu ostatnich kilku lat poczyniono niezwykłe postępy w produkcji specyficznych probiotyków ukierunkowanych na mikrobiom. Obecnie dostępne są preparaty probiotyczne, które pomagają utrzymać ogólną równowagę mikrobiomu jelitowego, pomagają zapobiegać chorobom serca, poprawiają nastrój, wzmacniają układ odpornościowy, zmniejszają ryzyko alergii, a nawet poprawiają zdrowie jamy ustnej i łagodzą ból gardła.

Poniżej przedstawimy jak na mikrobiom działają specjalnie wyselekcjonowane probiotyki.

Różne szczepy bakteryjne zapewniające równowagę mikrobiomu jelitowego

Wśród najstarszych i najlepiej poznanych bakterii probiotycznych, członkowie rodzin Lactobacillus i Bifidobacteria wyróżniają się wyjątkowym bezpieczeństwem i skutecznością.[28,29] Członkowie tych grup wykazują działania korzystne dla zdrowia jelit takie jak zmniejszenie stanu zapalnego i poprawa komunikacji międzykomórkowej.[30]

Wykazano również, że ukierunkowane probiotyki poprawiają zdrową ekspresję genów w komórkach odpornościowych znajdujących się w ścianach jelit, które stanowią ponad 70% naszego całkowitego układu odpornościowego.[31] Badania wykazują, że przywrócenie równowagi mikrobiomu jelit może wspomagać zdrowe funkcje odpornościowe.[32]

Wykorzystując wszystkie dotychczasowe odkrycia dotyczące probiotyków opracowano nowoczesny preparat probiotyczny oraz specjalną kapsułkę, która na drodze od jamy ustnej, przez wypełniony kwasem żołądek i przez jelito cienkie bogate w enzymy trawienne aż do miejsca docelowego czyli jelita grubego, zapewnia utrzymanie przy życiu cennych bakterii probiotycznych.[33]

Zaawansowany technologicznie preparat probiotyczny zawiera zastrzeżoną mieszankę sześciu sprawdzonych szczepów, łącznie 15 miliardów mikroorganizmów w jednej dawce. Dzięki specjalnej technologii, probiotyki przylegają do ​​błony śluzowej przewodu pokarmowego. W skład preparatu wchodzą:

• Lactobacillus acidophilus LA-14
• Bifidobacterium lactis BL-04
• Lactobacillus paracasei LPC-37
• Lactobacillus rhamnosus LR-32
• Bifidobacterium bifidum/lactis BB-02
• Bifidobacterium longum BB536®

Ten przywracający równowagę mikrobiomu preparat probiotyczny jest idealnym rozwiązaniem dla każdego, kto chce pozbyć się dysbiozy lub jej zapobiegać oraz dla każdego kto od czasu do czasu spożywa przetworzoną żywność, unika aktywności fizycznej, spożywa zbyt dużo alkoholu lub po prostu prowadzi stresujący tryb życia.

Probiotyki wspomagają zdrowie serca

Choroby układu krążenia pozostają głównym zabójcą Amerykanów w podeszłym wieku. Ostatnie odkrycia łączące zdrowie układu krążenia z brakiem równowagi mikrobiomu jelitowego mogą dać nową nadzieję w obszarze zapobiegania tego typu schorzeniom. Dysbioza jelit ma wpływ na wiele czynników zwiększających ryzyko chorób serca: stan zapalny, poziom cholesterolu i innych lipidów, a nawet skłonność do zakrzepów.[34]

Opracowano wysoce specyficzny probiotyk składający się z pojedynczego szczepu Lactobacillus. W badaniach klinicznych wykazano, że ten wyjątkowy mikroorganizm, nazywany Lactobacillus reuteri 30242, bezpiecznie wspomaga prawidłowy poziom cholesterolu u osób dorosłych.[34-36] Ponadto L. reuteri 30242 wspomaga utrzymanie zdrowego poziomu białka nośnikowego cholesterolu zwanego apoB-100, które wpływa na to jak i gdzie dostarczany jest cholesterol do tkanek organizmu.[37]

Ten unikalny szczep probiotyczny zmniejsza również kluczowy marker stanu zapalnego związanego z chorobami układu krążenia, białko C-reaktywne, czyli CRP.[37]

L. reuteri 30242 może też wspomagać prawidłowy poziom fibrynogenu, czynnika krzepnięcia krwi, co z kolei może ograniczać ryzyko powstawania zakrzepów blokujących tętnice mogących doprowadzić do zawału serca lub udaru mózgu.[37]

W ramach codziennej suplementacji, osoby obarczone zwiększonym ryzykiem chorób układu krążenia powinny rozważyć suplementację probiotycznego szczepu L. reuteri 30242.

Poprawa nastroju dzięki kombinacji probiotyków

Mikrobiom jelit pomaga przetwarzać szeroką gamę cząsteczek sygnalizacyjnych, w tym wiele niezbędnych hormonów i neuroprzekaźników wykorzystywanych przez komórki mózgowe do komunikowania się i wysyłania impulsów.[38] Stany zapalne, spowodowane częściowo dysbiozą jelit, mogą natomiast przyczyniać się do zaburzeń nastroju, takich jak depresja.[12,39,40]

Naukowcy na całym świecie poszukiwali formuły zdolnej do manipulowania składnikami mikrobiomu jelitowego tak, aby korzystnie wpływać na funkcjonowanie mózgu. Odkryto dwa wyspecjalizowane szczepy bakteryjne: Lactobacillus helveticus R0052 i Bifidobacterium longum R0175.[41-43]

Badania kliniczne z udziałem ludzi dotyczące kombinacji obu tych szczepów wykazały znaczną poprawę nastroju, zmniejszenie odczuwalnego poziomu stresu, a także zwiększone zdolności relaksacyjne.[41-43] Osoby cierpiące na depresję i/lub stany lękowe powinny poważnie rozważyć zastosowanie tej kombinacji probiotyków jako sposobu na poprawę nastroju i potencjalne złagodzenie objawów lęku.

Formuła probiotyczna dla wzmocnienia funkcji odpornościowych

Układ odpornościowy człowieka to jeden z powtarzających się cudów natury. Potrafi dostrzegać subtelne różnice w strukturach molekularnych aby chronić nas przed infekcjami. Układ odpornościowy potrafi także wykrywać i zniszczyć nowotwór w fazie początkowej, niejako "wyłączając" jego niszczycielską maszynerię, dzięki czemu tkanki nie ulegną uszkodzeniom. 

Układ pokarmowy człowieka jest miejscem, w którym nasz układ odpornościowy spotyka się z mikrobiomem jelitowym. Stało się jasne, że mikrobiom jelitowy odgrywa ogromną rolę w „uczeniu” układu odpornościowego odróżniania własnych komórek od innych, nieprzyjaznych komórek i molekuł. Kiedy mikrobiom jelitowy i układ odpornościowy współpracują ze sobą to organizm wykształca odpowiednią tolerancję immunologiczną, dzięki czemu uczy się odpowiednio reagować tylko na realne zagrożenia i unikać destrukcyjnego wpływu na własne tkanki.

Organizm człowieka broni się głównie za pomocą wyspecjalizowanego przeciwciała zwanego immunoglobuliną A (IgA), które pomaga rozróżnić bakterie pożyteczne i tolerowane przez organizm oraz wrogie.[44] Myślący przyszłościowo naukowcy zauważyli, że bakterie jelitowe mogą wpływać na poziom IgA, wspomagając w ten sposób funkcje układu odpornościowego.

Opracowano wieloskładnikową mieszankę probiotyków, która wspomaga utrzymanie zdrowego poziomu IgA.[45,46] Silne odpowiedzi IgA chronią błony śluzowe nosa, gardła i układu oddechowego przed wyzwaniami immunologicznymi a ponadto wspomagają zdrową odpowiedź immunologiczną.

Ta probiotyczna mieszanka została zaprojektowana dla wsparcia zdrowia układu odpornościowego tak, aby poziomy IgA były zwiększone przez cały rok. W jej skład wchodzą: Bifidobacterium lactis BS01, Lactobacillus plantarum LP01, L. plantarum LP02, L. rhamnosus LR04 i L. rhamnosus LR05, które, jak wykazano, zmniejszają częstość występowania oraz nasilenie chorób układu oddechowego w chłodniejszych porach roku.[46] Preparat zawiera ponadto szczep Bacillus subtilis CU1®, który, jak wykazano, stymuluje odpowiedź immunologiczną w sezonie zimowym u osób starszych.[45]

Ten zestaw probiotyków okazał się szczególnie skuteczny w zapobieganiu infekcjom zimowym. Ponadto, wszystko wskazuje na to, że pomaga on osiągnąć zwiększone poziomy IgA a co za tym idzie silniejsze wsparcie immunologiczne przez cały rok.[45]

Ochrona gardła dzięki specjalistycznemu probiotykowi

Mikrobiomy gardła i jamy ustnej również są ważne dla ochrony naszego zdrowia. Mikrobiom gardła może być szczególnie ważny w zapobieganiu zimowym infekcjom gardła, w tym infekcjom paciorkowcowym i wirusowym.

Wyspecjalizowany szczep probiotyczny o nazwie Streptococcus salivarius K12 to nieszkodliwy gatunek paciorkowca o unikalnej właściwości obronnej: uwalnia on bowiem dwa silne lantybiotyki (antybiotyki wytwarzane przez bakterie), które niszczą inne bakterie.[47,48] Lantybiotyki wytwarzane przez S. salivarius K12 wykazują wysoką skuteczność przeciwko S. pyogenes - odpowiedzialnemu za klasyczne zapalenie gardła wywołanie przez paciorkowce.[47]

W badaniu z udziałem ludzi wykazano, że S. salivarius K12 w postaci tabletki do żucia o powolnym uwalnianiu, dostarczającej miliard organizmów probiotycznych, znacząco (o ponad 90%) zmniejsza liczbę epizodów zapalenia gardła spowodowanego przez paciorkowce podczas gdy w grupie kontrolnej nie zanotowano żadnych zmian.[47] Badanie to wykazało ogromną, aż 30-krotną redukcję liczby dni z koniecznością leczenia antybiotykami, a to jest niewątpliwie korzystne dla całego mikrobiomu.

Każdy, kto chce uwolnić się od stanów zapalnych gardła i zmniejszyć narażenie na antybiotyki w skali rocznej, powinien rozważyć suplementację probiotykiem S. salivarius K12.

Wsparcie zdrowia jamy ustnej za pomocą specjalnej probiotycznej pastylki do ssania

Ogromna część dorosłych Amerykanów cierpi na schorzenia w obrębie jamy ustnej, zwłaszcza próchnicę i zapalenie dziąseł (które może prowadzić do zapalenia przyzębia i utraty zębów). Zaburzenia te są nie tylko niewygodne i nieestetyczne, ale także powodują zwiększone ryzyko schorzeń ogólnoustrojowych, zwłaszcza chorób układu krążenia.[49,50]

Płytka nazębna jest główną przyczyną próchnicy i zapalenia dziąseł. Zawiera ona ogrom szkodliwych bakterii, które przyczyniają się do dysbiozy jamy ustnej.[49-51]

Unikalny szczep S. salivarius, zwany M18, wytwarza własne lantybiotyki ukierunkowane na S. mutans - główny składnik płytki nazębnej i znaną przyczynę próchnicy.[51] S. salivarius M18 wytwarza również enzymy mogące osłabiać i rozluźniać płytkę nazębną.[51]

Badanie kliniczne S. salivarius M18 w porównaniu z placebo wykazało znaczną redukcję płytki nazębnej u uczestników badania którym podawano ten szczep, ale nie u uczestników otrzymujących placebo.[51]

Drugim składnikiem tego preparatu jest Lactobacillus plantarum L-137 -  probiotyk zdolny do aktywacji odporności człowieka i zmniejszenia stanu zapalnego.[52] W badaniu klinicznym z udziałem ludzi probiotyk ten zmniejszał głębokość kieszonki między zębem a dziąsłem, w której rozwijają się choroby przyzębia niszczące zarówno ząb jak i kość.[52]

Codzienna suplementacja tą przebadaną kombinacją probiotyków będzie doskonałym sposobem na uzupełnienie dotychczasowej higieny jamy ustnej (szczotkowania zębów i nitkowania przestrzeni międzyzębowych).

Ulga dla alergików

Nawet sezonowe objawy alergiczne można łagodzić poprzez modulację mikrobiomu z udziałem układu odpornościowego.

To dobra wiadomość dla 30% dorosłych cierpiących na alergie sezonowe w USA (około 50 milionów mieszkańców).[53,54] Alergie zajmują szóste miejsce wśród chorób przewlekłych w Ameryce, kosztując społeczeństwo ponad 18 miliardów dolarów.[53] Niestety duża część tych pieniędzy jest marnowana, a alergicy w dalszym ciągu niepotrzebnie cierpią.

Praktycznie wszystkie leki na alergie dostępne obecnie na rynku atakują objawy, działają tak jakby od końca długiej kaskady sygnalizacji biochemicznej. Żaden z nich nie zajął się pierwotnym źródłem objawów alergicznych: brakiem równowagi w sieci regulacyjnej układu odpornościowego, która sprzyja aktywności komórek reaktywnych w stosunku do bardziej zróżnicowanych komórek regulatorowych.

Dzięki zaawansowanym odkryciom naukowym, zidentyfikowano dwa składniki, które działają na szczycie tej kaskady sygnalizacyjnej, skutecznie przekwalifikowując układ odpornościowy do prawidłowej reakcji na pyłki i inne alergeny oraz wyciszając nadmierne reakcje zapalne, które w przeciwnym razie powodowałyby i nasilały męczące objawy alergii.

W badaniach wykazano, że połączenie suszonego fermentatu drożdży piekarskich - produktu fermentacji drożdży, oraz poddanego obróbce cieplnej Lactobacillus L-92 (HT L-92) - inaktywowanego szczepu probiotycznego, może znacznie i znacząco zmniejszyć sezonowe objawy alergii (43% mniej dni z "zatkanym nosem", zmniejszenie o 24% obrzęku nosa (w ocenie lekarza) i zmniejszenie objawów ocznych o 31%.[55-57]

Podsumowanie

Wraz z odkryciem bilionów bakterii tworzących mikrobiom nastąpił początek prawdziwej rewolucji medycznej. Poprzez staranne zrównoważenie składu mikrobiomu, probiotyki zapewniają niezliczone możliwości poprawy i ochrony naszego zdrowia. 

Niezrównoważone (dysbiotyczne) mikrobiomy obecnie kojarzone są z praktycznie każdą chorobą przewlekłą. Wielokrotnie wykazano, że przywrócenie równowagi mikrobiomu odwraca konsekwencje dysbiozy, chroni przed chorobami oraz poprawia nasze zdrowie i perspektywy na długowieczność.

Nie możemy leczyć dysbiozy lekami.

Badania wykazują, że suplementacja probiotykami może przywrócić równowagę dysbiotycznych mikrobiomów i chronić nas przed zaburzeniami jelit, mózgu, serca i układu odpornościowego. Probiotyki ukierunkowanych na mikrobiomy jamy ustnej i gardła pomagają chronić organizm przed chorobami zębów, zapaleniem dziąseł i infekcjami gardła.

Te potężne preparaty probiotyczne to dopiero początek nowej ery w medycynie, kiedy nauczymy się żyć w partnerstwie z innymi żywymi istotami, które zamieszkują nasz organizm a ponadto zachęcać je, aby ułatwiły nam osiągnięcie lepszej równowagi biologicznej prowadzącej do dłuższego i zdrowszego życia.

Materiał wykorzystany za zgodą Life Extension. Wszelkie prawa zastrzeżone.