Detoksykujące działanie likopenu

Likopen, pigment znajdujący się w niektórych czerwonych owocach i warzywach, znany jest ze swojego antynowotworowego działania w przypadku nowotworu prostaty.¹

Naukowcy odkryli, że likopen może pomóc w zapobieganiu uszkodzeniom powodowanym przez toksyny obecne w naszym środowisku, także w żywności.²

Toksyny występują w całym środowisku, w powietrzu którym oddychamy, w wodzie, którą pijemy, a także w żywności którą spożywamy. Toksyny nieustannie atakują organizm, powodując kumulujące się uszkodzenia, które są główną przyczyną rozwoju wielu chorób przewlekłych.^3,4

Większości toksyn po prostu nie da się uniknąć. Badania z ostatnich kilkudziesięciu lat sugerują, że istnieje jednak sposób na zmniejszenie szkód przez nie wyrządzanych.

W artykule z roku 2019 wykazano, że likopen może pomóc zneutralizować działanie wielu różnych szkodliwych związków, od naturalnych toksyn po chemikalia wytwarzane przez człowieka.²

W jednym z badań wykazano, że osoby z najwyższym stężeniem likopenu w surowicy miały o 26% zredukowane ryzyko udaru mózgu, o 14% mniejsze ryzyko chorób układu krążenia i o 37% mniejsze ryzyko zgonu.⁵

Likopen neutralizuje toksyny

Likopen to jasnoczerwony pigment znajdujący się w kilku owocach i warzywach, zwłaszcza w pomidorach, guawie i arbuzie.

Jest członkiem rodziny karotenoidów, do której zalicza się też beta-karoten, luteinę i zeaksantynę.

Likopen to "wymiatacz" wolnych rodników, który wykazuje także skuteczne działanie przeciwko wielu toksynom.

Jak działa likopen

Toksyny wywołują stres oksydacyjny. Uwalniają one wolne rodniki, które następnie atakują i uszkadzają komórki i tkanki. Uszkodzenia oksydacyjne lipidów, białek i DNA przyczyniają się do pojawiania się związanych z wiekiem schorzeń przewlekłych.

Likopen - działając na wiele sposobów - potrafi zahamować te uszkodzenia. Przede wszystkim zapobiega on stresowi oksydacyjnemu i szybko eliminuje powstające wolne rodniki.

Likopen pośrednio zwalcza uszkodzenia oksydacyjne, wzmacniając naturalne mechanizmy obrony komórkowej organizmu. Zwiększa on ponadto poziom glutationu, ważnego wewnątrzkomórkowego przeciwutleniacza oraz podnosi aktywność peroksydazy glutationowej, katalazy i dysmutazy ponadtlenkowej - enzymów, które są kluczowymi składnikami komórkowej obrony antyoksydacyjnej.^6-8

Dzięki tym mechanizmom likopen może zapobiegać uszkodzeniom DNA zwiększającym ryzyko nowotworów. Likopen zmniejsza ponadto utlenianie lipidów - proces, który jest zaangażowany w rozwój miażdżycy i chorób układu krążenia.

Wiele toksyn wywołuje szkodliwe stany zapalne w tkankach. Likopen może temu zapobiec, a nawet odwrócić ten proces, hamując czynnik jądrowy kappa B (NF-KB), główny regulator stanu zapalnego.^2,9-11

Toksyny mogą również powodować obumieranie komórek w procesie zwanym apoptozą. Hamując aktywację białek wywołujących apoptozę, likopen potrafi zablokować ten proces w zdrowych komórkach.^12-14

Likopen zwiększa aktywność enzymów wątrobowych, które metabolizują toksyny i odtruwają organizm z potencjalnie szkodliwych substancji chemicznych.^2,15,16

Neutralizacja konkretnych toksyn

Likopen przeciwdziała szkodliwym skutkom najpowszechniejszych toksyn.

Likopen wykazał aktywność przeciwko kilku typom naturalnie występujących toksyn wytwarzanych przez mikroorganizmy, w tym:^9,15,17

• Aflatoksyny, trujące substancje wytwarzane przez niektóre rodzaje pleśni lub grzybów,
• Lipopolisacharydy, cząsteczki powierzchniowe znajdujące się w niektórych szkodliwych bakteriach oraz
• Ochratoksyna A, powszechna toksyna zanieczyszczająca żywność.

Obecność niektórych z tych toksyn może być spowodowana infekcją bakteryjną lub grzybiczą, natomiast inne po prostu znajdują się w żywności. Wiele z tych toksyn działa prozapalnie i jest szkodliwa dla wątroby, nerek i innych tkanek.

U myszy likopen zapobiega uszkodzeniom powodowanym przez aflatoksyny. Blokuje on aktywację toksyny i stymuluje aktywność enzymów detoksykacyjnych.¹⁵

Metale ciężkie są szeroko rozpowszechnione w całym środowisku. Mogą gromadzić się w tkankach, takich jak wątroba, mózg, serce i nerki, i powodować poważne uszkodzenia. U zwierząt likopen chroni przed uszkodzeniami wywołanymi przez metale ciężkie, chroniąc prawidłowe funkcje narządów wewnętrznych nawet przy wysokim stężeniu metali ciężkich w organizmie.^18-23

Różne rodzaje pestycydów wykazują toksyczne działanie na organizm człowieka, powodując uszkodzenia narządów rozrodczych, nerek i układu nerwowego. W badaniach przedklinicznych likopen wykazał działanie chroniące przed wieloma rodzajami pestycydów i zapobiegał utlenianiu tkanek. Ponadto, likopen aktywował enzymy wątrobowe wspomagające detoksykację i regulował prawidłową odpowiedź układu odpornościowego na czynniki zapalne.^24-29

Leki stosowane w chemioterapii (doksorubicyna i cisplatyna) działają toksycznie na serce, nerki i inne organy. U zwierząt leczonych tymi lekami likopen blokował uszkodzenia serca i nerek.^30-32

Słoneczne promieniowanie ultrafioletowe jest kolejnym czynnikiem wywołującym stres oksydacyjny, uszkodzenia DNA oraz zwiększającym ryzyko wystąpienia nowotworu skóry i innych schorzeń. Likopen w diecie działa jak wewnętrzny filtr przeciwsłoneczny chroniący skórę przed uszkodzeniami wywołanymi promieniowaniem UV. Likopen zarówno pochłania energię świetlną, jak też eliminuje wolne rodniki utworzone przez promienie UV, zanim zdążą one uszkodzić DNA czy wywołać inne uszkodzenia.³³

Co wykazują badania z udziałem ludzi

W kilku badaniach wykazano, że osoby przyjmujące likopen doustnie lub pozyskujące go z diety bogatej w likopen są chronione przed wieloma szkodliwymi skutkami działania toksyn.

Jeden przegląd systematyczny opublikowany w European Journal of Clinical Nutrition wykazał, że osoby spożywające produkty bogate w likopen były chronione przed utlenianiem lipidów, uszkodzeniem DNA w komórkach i innymi uszkodzeniami powodowanymi przez toksyny.³⁴

Badania z udziałem ludzi wykazują że likopen pomaga zapobiegać wielu przewlekłym chorobom powodowanym przez toksyny. W kilku badaniach wykazano, że zarówno likopen jak i dieta bogata w likopen mogą chronić przed nowotworami, chorobami układu krążenia, chorobami metabolicznymi i innymi.^5,34-41

Przegląd 21 badań wykazał, że suplementacja produktami z pomidorów powodowała obniżenie poziomu cholesterolu LDL („złego” cholesterolu) i poprawę funkcji naczyń krwionośnych. Suplementacja likopenem obniżała również ciśnienie skurczowe krwi.³⁵

Kolejny przegląd i metaanaliza wykazały, że osoby, u których stwierdzono najwyższe stężenie likopenu w surowicy, miały o 26% obniżone ryzyko udaru mózgu, o 14% obniżone ryzyko chorób układu krążenia i o 37% niższe ryzyko zgonu.⁵

Podsumowanie

Dziesięciolecia badań naukowych wykazały, że likopen chroni organizm przed szeroką gamą szkodliwych związków, od chemikaliów wytwarzanych przez człowieka po naturalnie występujące toksyny.

Te powszechnie obecne w powietrzu, żywności i wodzie toksyny są czynnikiem w znacznym stopniu przyczyniającym się do występowania wielu różnych chorób przewlekłych.

Zwiększone spożycie likopenu lub produktów zawierających likopen pomaga chronić organizm przed szkodliwym działaniem toksyn, a ponadto zmniejsza ryzyko związanych z nimi uszkodzeń tkanek i pojawiania się wielu różnych schorzeń.

Materiał wykorzystany za zgodą Life Extension. Wszelkie prawa zastrzeżone.