Choroby autoimmunologiczne CZĘŚĆ 1

Choroby autoimmunologiczne charakteryzują się reakcjami odpornościowymi organizmu skierowanymi przeciw własnym tkankom, powodując przedłużone stany zapalne i kolejne zniszczenia tkanek. Zaburzenia autoimmunologiczne mogą doprowadzać m.in. do reumatoidalnego zapalenia stawów, poprzez atakowanie wyściółki stawowej przez komórki uczestniczące w odpowiedzi immunologicznej, czy insulinozależnej cukrzycy, wpływając na komórki wyspy trzustkowej, produkującej insulinę.

Zdrowy system immunologiczny rozpoznaje, identyfikuje, pamięta, atakuje i niszczy bakterie, wirusy, grzyby, pasożyty i komórki nowotworu złośliwego lub jakiekolwiek inne szkodzące zdrowiu czynniki, nie występujące naturalnie w organizmie. Wadliwy system immunologiczny sieje natomiast spustoszenie w całym organizmie poprzez kierowanie przeciwciał do walki z własnymi tkankami.

Z natury rzeczy, każda choroba, której cytotoksyczne komórki są skierowane przeciw swoim antygenom w tkankach organizmu, jest uważana za autoimmunologiczną. Do takich chorób zaliczamy m.in.: celiakię (choroba trzewna), chorobę Crohna, zapalenie trzustki, toczeń rumieniowaty układowy, zespół Sjogrena, zapalenie tarczycy Hashimoto i inne endokrynopatie, jak również alergie i stwardnienie rozsiane.

Starzenie

Wiek  uznawany jest za ważny czynnik powstawania choroby autoimmunologicznej. W czasopiśmie The Lancet w 1992 r., pojawił się artykuł na temat badania przeprowadzonego przez naukowców, którzy poddali analizie zdrowych stulatków i schorowanych 60- i 70-latków, po czym ocenili różnicę w ich fizjologii. Najbardziej uderzającą różnicą był fakt, że pierwsza grupa badanych miała bardzo niskie poziomy autoprzeciwciał tarczycowych, nadnerczy, przysadkowych i podwzgórza.[1] Skłoniło to pewne osoby do spekulowania, że autoimmunologiczność jest skutkiem środowiskowej ekspozycji na substancje obce. A zatem, system immunologiczny może również zostać zahamowany lub osłabiony w wyniku działania czynników niezwiązanych z chorobą zwyrodnieniową, ale z powodu spożywania alkoholu, kofeiny, tytoniu, leków, cukru i oczywiście ubogiej diety czy braku snu. Taki styl życia może mieć realny wpływ na rozwój chorób autoimmunologicznych.

Wraz z wiekiem, skuteczność naszego systemu immunologicznego ulega osłabieniu, w znacznej mierze z powodu uszkodzeń oksydacyjnych, powodowanych przez nawracającą obecność znacznych ilości wolnych rodników. Ponadto, istnieje zagrożenie glikacji białek, rozumianej jako wiązanie molekuł cukru z białkiem. Akumulacja tych glikowanych białek w organizmie wpływa na system immunologiczny, który widzi je jako zmodyfikowane białka, mające inną strukturę oraz działanie, co skutkuje rozwojem przeciwciał do walki z nimi.[2] Prawdopodobieństwo stania się „uczulonym na siebie samego”, w połączeniu z autoimmunizacją i stanem zapalnym, wzrasta wraz z gromadzeniem tych zniszczonych, glikowanych białek.

W dużym stopniu, organizm sam tworzy białka, a zatem jego zdrowie zależy od tego, czy jest wolny od uszkodzeń (powodowanych przez utlenianie lub glikacje) i od wczesnego ich usunięcia, co jest elementem normalnej rotacji białek. Skoro system przeciwutleniający organizmu nie może zapewnić całkowitej ochrony białek, to drugim sposobem naturalnej linii obrony jest właśnie naprawa lub usuwanie zniszczonych białek.

Metody ochrony przed nadmierną glikacją białka będą omawiane w dalszej części tego artykułu.

Podstawowe drogi prowadzące do zaburzeń autoimmunologicznych

Istnieje tendencja rozpatrywania chorób autoimmunologicznych jako oddzielne byty. Szersza perspektywa, może jednak ujawnić, że to prędzej wspólne mechanizmy są przyczyną choroby, niż tylko ich produkt uboczny. Przy założeniu tego punktu widzenia, pacjenci mogliby odnieść korzyści z ulepszonych terapii i wczesnej interwencji, jeszcze przed rozwojem nieodwracalnych uszkodzeń tkanek. Jak doniesiono w dzienniku Hospital Practice, po długich rozważaniach dr Majid Ali uznał, że musi być jedna, początkowa i wspólna droga prowadząca do wszystkich chorób, wliczając dysfunkcje odpornościowe.

Pewna teoria mówi, że ciągłe wystawianie organizmu na obecność metali ciężkich i skażenie środowiskowe, przeciążają system immunologiczny. Codziennie walczymy z pestycydami, herbicydami, sztucznym nawozem, odpadkami przemysłowymi, dymem papierosów i spalinami samochodowymi. Szczególnie nasze powietrze, woda i jedzenie są pełne toksycznych substancji. Bez wątpienia, odgrywają one dużą rolę w zaburzeniu odpornościowym. Nawet substancje, uważane przez większość ludzi jako bezpieczne, w rzeczywistości osłabiają funkcje odpornościowe. Konsumpcja cukru w każdej formie (glukoza, fruktoza i sacharoza), osłabia zdolność niszczenia biologicznych czynników przez białe krwinki. Efekt ten rozpoczyna się w przeciągu pół godziny i utrzymuje przez 5 godzin. Po 2 godzinach, funkcje odpornościowe są zmniejszone o 50%.[3]

Stres oksydacyjny również odgrywa ważną rolę w chorobie autoimmunologicznej. Skutki szkodliwych cząsteczek - wolnych rodników, które są naturalnym produktem ubocznym metabolizmu organizmu, można porównać do kawałka rdzewiejącego metalu. Naładowane elektrycznie, wolne rodniki atakują zdrowe komórki, które tracą swoją strukturę i funkcje, a ostatecznie zostają zniszczone. Wolne rodniki, nie tylko są produkowane przez nasz organizm, dostają się do niego również ze skażonego toksynami powietrza z każdym oddechem.

Chroniczne zapalenie ogólnoustrojowe jest powiązane z kilkoma zaburzeniami autoimmunologicznymi, takimi jak toczeń, reumatoidalne zapalenia stawów, zespół Sjogrena i fibromialgia. Zapalenie może prowadzić do powstania destrukcyjnych dla sygnalizacji komórkowej związków chemicznych, znanych jako cytokiny, które przyczyniają się do wielu chorób zwyrodnieniowych. W reumatoidalnym zapaleniu stawów nadmierne poziomy prozapalnych cytokin, takich jak czynnik martwicy nowotworu alfa (TNF-alfa), interleukina-6 (IL-6), interleukina 1(b) (IL-1b) i/lub leukotrien B4 (LTB4), powodują lub przyczyniają się do zespołu zapalnego, który ostatecznie niszczy chrząstkę łączną i maź stawową. Pewne odżywcze suplementy i niedrogie lekarstwa na receptę, często obniżają poziomy cytokin i kontrolują stany zapalne.

Suplementy leczące choroby autoimmunologiczne

System immunologiczny, aby złagodzić, cofnąć lub wspomagać leczenie zaburzeń, czy też w pełni rozwiniętych chorób autoimmunologicznych, wymaga  dobrego, długoterminowego, odżywczego fundamentu. Zasadnicza przyczyna nasilenia zaburzeń autoimmunologicznych została wykazana w pewnym badaniu, które zmierzyło stężenie witaminy E, beta karotenu i witaminy A w osoczu pacjentów, u których nie rozwinęło się jeszcze reumatoidalne zapalenie stawów lub toczeń rumieniowaty układowy. Dwa do 15 lat później, próbki osocza badanych, którzy przekazali swoją krew do banku osocza (1974 r.), zostały zbadane pod kątem poziomu tych substancji odżywczych. Pacjenci, u których rozwinęło się reumatoidalne zapalenie stawów lub toczeń, w 1974 roku mieli mniejsze stężenie wspomnianych witamin, a u tych z najniższymi wartościami, istniało największe prawdopodobieństwo rozwinięcia się reumatoidalnego zapalenia stawów w późniejszym okresie życia.[4] Wyniki badań podkreślają wagę długoterminowego utrzymywania odpowiedniego poziomu witamin, zapobiegających powstawaniu chorób autoimmunologicznych.

Spowalnianie uszkodzeń a zdrowie białek

Karnozyna jest aminokwasem dipeptydowym, występującym naturalnie w organizmie, pomagającym spowolnić tworzenie końcowych produktów glikacji białek, które mogą być nierozpoznawalne dla systemu immunologicznego, co powoduje atak autoimmunologiczny. Ponieważ normalne usuwanie uszkodzonych białek zmniejsza się wraz z wiekiem, hamowanie rozwoju łączenia się białek (glikacji), może pomóc zredukować reakcję autoimmunologiczną. Oprócz antyglikacyjnych właściwości, karnozyna okazała się modulować neutrofile systemu immunologicznego i jego reakcje.[5]

Redukowanie stanów zapalnych

W badaniu przeprowadzonym na University of Texas Health Sciences Center odkryto, że olej rybi zawierający witaminę E, opóźnił początek choroby autoimmunologicznej u myszy, podatnych na takie zaburzenia. Wyniki innej próby, prowadzonej w Wielkiej Brytanii, badającej wpływ niedoboru witaminy E, zostały przedstawione w Inflammation Research w 1995 r. Wykazały one, że składniki odżywcze, zapewniające antyoksydacyjne efekty, mogą przyczynić się do leczenia chorób zapalnych i autoimmunologicznych.[6]

Suplementacja istotnych kwasów tłuszczowych omega-3 (EFA), pochodzących z oleju ryb, lnu czy pachnotki oraz kwasów z grupy omega-6, jak kwas gamma-linolenowy (GLA), wyprowadzonych z oleju ogórecznika, wiesiołka dwuletniego lub pestek czarnej porzeczki, może złagodzić wiele symptomów choroby autoimmunologicznej, dzięki przeciwzapalnemu działaniu. Kwas dokozaheksaenowy (DHA), pochodzący z oleju ryb, może być równie efektywny, jak niektóre lekarstwa na receptę zwalczające stany zapalenia.

Dehydroepiandrosteron (DHEA) jest hormonem sterydowym, którego poziom obniża się wraz z wiekiem. Ten spadek łączy się z kilkoma chronicznymi i zwyrodnieniowymi chorobami, takimi jak nowotwór złośliwy, wieńcowa choroba arterii, depresja, zaburzenia związane ze stresem i neurologicznymi funkcjami.[7] W wyniku starzenia się, odporność może pogarszać się z powodu deregulacji hormonów (cytokiny i czynniki wzrostu), które kierują reakcjami odpornościowymi. Nadmiar bądź niedobór różnych cytokin, powoduje stany chorobowe lub pogorszoną odpowiedź immunologiczną.

U starzejących się zwierząt, podawanie hormonu DHEA znormalizowało nieprawidłowe poziomy cytokiny, w tym początkowy czynnik zapalny, zwany interleukina-6 (IL-6).[8] W próbie przeprowadzonej na starzejących się zwierzętach, zbadano stężenie interleukiny-6 w osoczu, które było dziewięć razy wyższe niż prawidłowe. Po podaniu DHEA lub siarczanu dehydroepiandrosteronu (DHEA-S), poziom IL-6 spadł o 15%. W tym samym badaniu  wykazano, że poziom przeciwciał skierowanych na siebie wzrósł pięciokrotnie, ale po 2-tygodniowym stosowaniu DHEA-S, spadł o około 50%.[9]

Próba przeprowadzona na 10 kobietach z chorobą autoimmunologiczną - zespołem Sjogrena, wykazała w każdym przypadku zmniejszone stężenie DHEA-S w osoczu i zwiększony stosunek kortyzol/DHEA-S, w porównaniu ze zdrowymi pacjentami.[10]

Zmniejszanie uszkodzeń wolnych rodników

Przeciwutleniacze to obszerna grupa związków chemicznych, które niszczą lub neutralizują wolne rodniki w organizmie. Tym samym chronią one komórki od utleniającego uszkodzenia, powodowanego przez normalny proces starzenia czy codzienne narażenie na wpływ substancji toksycznych i zanieczyszczających. Przeciwutleniacze naturalnie występują  w zdrowych pokarmach, szczególnie w owocach i warzywach. Najbardziej skuteczne antyoksydanty to m.in. witamina C i E, ekstrakt z zielonej herbaty, beta-karoten, ekstrakt z pestek i skórek winogrona, koenzym Q10 (CoQ10) oraz selen.

Modulowanie systemu immunologicznego

System immunologiczny funkcjonuje dzięki wystarczającej ilości krążących przeciwciał. Są one białkami o unikalnym wklęsłym obszarze, w którym mogą związać się z obcymi białkami (antygenami). Antygeny są najczęściej powierzchniowymi molekułami znajdującymi się na membranie atakowanych lub chorych komórek. Po połączeniu antygenu i przeciwciała, ten nowy związek doprowadza do dezaktywowania lub zlikwidowania atakującej komórki. Funkcja ta znana jest również jako humoralna. Limfocyty to najliczniejsze komórki systemu immunologicznego, które są odpowiedzialne za produkcję przeciwciał. Komórki B są limfocytami, które produkują humoralną odporność.

Komórki T są limfocytami, utworzonymi w grasicy na niedługo przed i po narodzinach. Kiedy wchodzą w styczność z obcymi antygenami, łączą je z białkiem na powierzchni komórki T, powodując ich uczulenie. Niszczą one następne atakujące patogeny przez uwolnienie specyficznej i toksycznej trucizny do komórek związanych antygenów.  Komórki T mogą również pośrednio zniszczyć toksycznych „okupantów”, dzięki substancji, która przyciąga makrofagi do obszaru, który wchłania i niszczy patogen (fagocytoza). Funkcja ta znana jest jako odporność komórkowa. Komórki T regulują naturalną aktywność „komórek zabójcy” oraz odpowiedź zapalną organizmu.

Materiał wykorzystany za zgodą Life Extension. Wszelkie prawa zastrzeżone.